Pięć żywiołów w zarządzaniu zespołem

Nawet ten najbardziej analityczny umysł czasem może zachowywać się spontanicznie lub irracjonalnie.

HR  | 

Na wykresie (…) wyraźnie widać, że każdy aspekt osobowości ma swoje przeciwieństwo. Wola jest przeciwieństwem uczuciowości, a energia jest przeciwieństwem kontroli. Emocjonalność z kolei może wyraźnie wpływać na wszystkie pozostałe aspekty.

Nie ma prawdopodobnie na świecie ani jednej osoby, która nie miałaby na którejś z pięciu osi wyniku dodatniego. Zatem można założyć, że osoba o bardzo silnej woli ma w sobie elementy uczuciowości i mimo silnego nastawienia na cel również potrafi wysłuchać, okazać zrozumienie i wyrozumiałość. Aspekty przeciwstawne są swoim przeciwieństwem, ale nie wykluczają się wzajemnie. Wszystkie mają swoje przeciwieństwo, jednak nigdy całkowite, a jedynie względne. Co za tym idzie, żaden z aspektów nie jest nigdy obecny w stu procentach. Zawsze ma jakąś domieszkę innego aspektu, tak jak żaden człowiek nie jest nigdy całkowicie bezwzględny, całkowicie towarzyski, całkowicie przygotowany lub całkowicie altruistyczny.

Nawet ten najbardziej analityczny umysł czasem może zachowywać się spontanicznie lub irracjonalnie. Najwięksi altruiści również mają swoje cele i potrafią z determinacją i uporem dążyć do ich realizacji. Jednak działania skoncentrowane na tylko jednym z pięciu aspektów mogą w jakimś stopniu osłabić chwilowo inne cechy osobowości w przeciwległych aspektach.

Skoro już mówimy o zarządzaniu tymi pięcioma żywiołami, to na pewno warto zapamiętać, że:

  1. Jeżeli jako menedżer wymagasz od ludzi nastawienia na cel, determinacji i konsekwencji, to równocześnie każesz im obniżać ich siłę uczuciowości.
  2.  Jeżeli chcesz, aby ludzie wykazywali się ponadprzeciętną kreatywnością, to jednocześnie zakazujesz im kontrolowania wszystkich procesów i marnotrawienia czasu na wypełnianie raportów, Exceli oraz całej biurokracji.
  3. Kiedy włączasz do gry ekstrawertyzm swoich współpracowników, ich introwertyzm zostaje osłabiony.
  4. Wszyscy dysponujemy pięcioma aspektami osobowości funkcjonującymi we wzajemnych zależnościach. Jednak osobowość będzie dążyć do równowagi i nie pozwoli bez skutków ubocznych wykonywać przeszeregowania siły aspektów zaburzających tę równowagę. Aspekty nie mogą istnieć bez swoich przeciwieństw. Tak jak dzień nie istnieje bez nocy, życie bez śmierci, światło bez ciemności, lewa strona bez prawej, a dół bez góry — tak aspekty osobowości nie istnieją bez siebie: wola bez uczuciowości, energia bez kontroli i odwrotnie. Wszystkie cztery nie mogą istnieć bez emocjonalności.
  5. Jeżeli formujesz zespół, to najlepiej dobierać ludzi, którzy do konkretnych zadań mają odpowiednie cechy:
  • do księgowości — kontrola,
  • do handlu — energia, wola i uczuciowość w zależności od grupy klientów i celów sprzedażowych,
  • do HR — uczuciowość i kontrola,
  • do logistyki — kontrola i wola,
  • do marketingu — energia, wola i kontrola.

Oczywiście powyższe przykłady są tylko sugestią. Każdy zespół wymaga innego wsparcia i im bardziej różnorodne typy osobowości się w nim znajdują, tym łatwiej można rozdzielić wszystkie zadania, które w danym dziale trzeba sprocesować. Dlatego w księgowości czasem przyda się ktoś z dużą energią, kto potrafi zadbać o rozrywkę i dobry nastrój, wymyśli sposoby automatyzacji niektórych działań lub obliczeń, aby sobie i innym ułatwić pracę.

W dziale handlowym osoba z predyspozycjami analitycznymi jest niezwykle ważna, aby szybko i dokładnie opracowywać raporty sprzedażowe, robić analizy sprzedaży pod kątem wartościowym i ilościowym, błyskawicznie wyciągać dane z bazy i wspierać swoich kolegów w  terenie. Każdy zespół powinien mieć swoją indywidualną konfigurację. Im dokładniej zaplanujemy skład zespołu, tym efektywniejszy będzie.

  1. Warto pamiętać, że nikt z nas nie jest taki sam przez całe swoje życie. Dlatego trzeba ciągle kontrolować swoich ludzi, bo oni mogli się zmienić lub Ty jako menedżer się zmieniłeś i równowaga w zespole została zaburzona.
  2. Nie mieszajmy osobowości zawodowej z osobowością w sferze prywatnej. To mogą być dwie różne osobowości.
  3. Inaczej podchodzimy do procesów i działań, które tylko rozumiemy, a inaczej do tych, które dodatkowo jeszcze czujemy i lubimy, bo z jakiegoś powodu są nam bliskie.
  4.  Jako menedżer masz obserwować wszystkie osoby w swoim zespole. Obserwuj też przede wszystkim siebie samego. Nigdy nie wolno stracić czujności i stać się wyznawcą zasady „jestem jaki jestem”. Menedżer błyskawicznie ocenia sytuację i dostosowuje się do konkretnej osoby i konkretnej sytuacji.
  5. W zarządzaniu przez osobowości nie ma miejsca na intuicyjne podejmowanie decyzji. Najpierw przeprowadź analizę, a potem dostosuj do niej odpowiedni zakres działań. Dopiero wtedy, kiedy nabędziesz dużego doświadczenia, będziesz mógł pozwolić swojemu umysłowi decydować za Ciebie.
  6.  Każdy pracownik ma wszystkie pięć cech osobowości. Każdy z nas ma wolę, energię, kontrolę, uczuciowość i emocjonalność. One przenikają się wzajemnie jak rozlane na stole farby. I tak jak farby, niektóre zostaną czystymi kolorami, a niektóre zmieszają się ze sobą, tworząc jeszcze inne warianty kolorystyczne — inne warianty osobowości.
  7.  Jeżeli myślisz, że dobrze znasz swoich ludzi, wiesz jak postąpią w danej sytuacji i jak się zachowają pod wpływem stresu, to nie masz racji. W tej układance nic nie jest pewne. Zależy ona głównie od tego, jak Ty się z nimi komunikujesz, jak dostosowujesz się do ich osobowości i jak potrafisz wykorzystać całą swoją wiedzę o osobowościach.
  8.  Testuj niekiedy ludzi. Warto wiedzieć, że co jakiś czas ludzie czują się znudzeni sobą. Pracownik, którego zawsze postrzegałeś jako powolnego, zdystansowanego kontrolera, może teraz ma już tego dosyć i będzie chciał się wyrwać z biura. Może doskonale sprawdzić się jako handlowiec lub przy organizowaniu firmowego eventu.
  9. Osobowość się zmienia. Trwałe zmiany zachodzą w cyklach 7-letnich. Niektóre źródła mówią nawet o 20 latach. Skąd wiesz, że ten przełomowy moment właśnie nie nadszedł?
  10. Pamiętaj, że najtwardsze kamienie kruszą się najszybciej. Często ludzie najbardziej pewni siebie są najbardziej zakompleksieni. A ci, którzy nic nie mówią, znają swoją wartość i mają wysoką samoocenę.
  11. Jako menedżer wyciągaj na światło dzienne mocno schowane w ludziach talenty i zdolności. Może mają ochotę się tym pochwalić, ale bez Twojego wsparcia nigdy tego nie zrobią.
  12. Pomagaj ludziom się rozwijać i pracować nad sobą, umiejętnie przydzielając zadania.
  13. Dostosowując komunikację i zachowania do ludzi, zawsze bądź sobą. Ludzie szybko wyczują fałsz i sztuczność. Jeżeli zostaniesz sobą i umiejętnie będziesz wykorzystywał swoje umiejętności elastycznego dostosowywania się do innych, zdobędziesz serca i umysły swoich pracowników i współpracowników.

Zarządzanie ludźmi to w rzeczywistości zarządzanie pięcioma elementami ich osobowości. Nawet w najlepszym zespole mamy siły wspierające, ale są i zwalczające siebie nawzajem. Tak jak w małżeństwie, z jednej strony dwie osoby połączone więzią małżeńską wspierają się wzajemnie, pomagają sobie i opiekują się sobą, z drugiej strony często rywalizują, kłócą się i spierają o najdrobniejsze szczegóły, czasem nie mogąc osiągnąć porozumienia. Zespół pracowników to takie małżeństwo przeniesione na grunt zawodowy i zmuszone do wspólnego działania. Ludzie współpracują ze sobą, dzielą się zadaniami, czasem pracy. Kiedy jeden musi wyjść wcześniej, drugi chętnie zostanie dłużej, żeby wykonać zadanie do końca. Inną stroną zespołu jest walka o władzę, awans, uznanie szefa i innych członków zespołu, o relacje. Ludzie wyrywają sobie lepsze i intratniejsze zlecenia, bo każdy ma swoje życiowe priorytety. W tej walce mogą stawać się bezwzględni i być pozbawieni wszelkich hamulców etycznych i moralnych. Warto też wiedzieć, że walka może być również twórcza i przynosić pozytywne efekty dla firmy. Na przykład rywalizacja i grywalizacja wspierają przecież rozwój firmy, o ile są kontrolowane i mają łagodny przebieg.

Różnice w osobowościach powodują, że trudno się ze sobą porozumieć i dogadać. Więc jako menedżer masz jedno zadanie: Dla Ciebie najważniejsze są biznes i efektywność działania. Spraw więc, aby wszystkie trybiki w Twojej maszynie działały razem, poruszając nią w jednym i tym samym kierunku. Pracuj nad wsparciem, symbiozą i codziennym wzmacnianiem swojego zespołu.


Uwaga: Dla Ciebie najważniejsze są biznes i efektywność działania. Spraw więc, aby wszystkie trybiki w Twojej maszynie działały razem, poruszając nią w jednym i tym samym kierunku. Pracuj nad wsparciem, symbiozą i codziennym wzmacnianiem swojego zespołu.


Badanie osobowości jest dzisiaj koniecznością. W związku ze zmianami oczekiwań w stosunku do pracodawców ze strony pracowników, mającymi źródło w zmianach pokoleniowych X, Y, Z, warto przyglądać się osobowościom. Ułatwi to dostosowywanie się do rynku i oczekiwań pracowników. Taka wiedza i umiejętności mogą pomóc Ci zatrzymać większą część swoich pracowników w pracy, bo szkoda tracić ludzi z wiedzą i doświadczeniem i co chwilę wdrażać do pracy nowych, nic nie umiejących. Jeżeli nie wykorzystasz wiedzy o osobowościach, to zrekrutowane

osoby również długo nie zagrzeją miejsca na oferowanych im stanowiskach. Dlatego w II etapie Corporate Global Thinking kładziemy duży nacisk na rozwój kadry menedżerskiej w zakresie kompetencji miękkich. Sama wiedza i doświadczenie wyniesione z innych firm nie są dzisiaj wystarczająco mocnym fundamentem do budowy Twojego zespołu. Posiadanie wiedzy o osobowościach pracowników jest ogromnym narzędziem porządkującym firmę i wszystkie jej procesy. Odpowiednie ułożenie pracowników względem zadań, które mają wykonywać, powoduje błyskawiczną zmianę, opanowuje chaos w sposób niezwykle skuteczny i natychmiast podnosi efektywność.


Informacje zawarte w tym artykule to fragmenty 8 rozdziału książki „Firma jako CAŁOŚĆ. Porządkowanie chaosu korporacyjnego/Corporate Global Thinking” (autorzy: Łukasz Kuciński, Dagmara Mielczarek). Aby dowiedzieć się więcej zachęcamy do zakupu książki.

newsletter bądź zawsze na bieżąco